Redelijk aangenaam boek over boeiende periode in de geschiedenis

 

Met De Phoenix Potloodfirma schrijft Allison King een boek over de Chinese burgeroorlog tussen nationalisten en communisten en de geschiedenis van Chinese ballingen in Taiwan. De vertaling gebeurde door Irene Paridaans.

Oude dame Yun denkt terug aan haar jeugd in het China van de jaren veertig. De Japanners bezetten China al enkele jaren en nu hebben ze ook Shanghai bezet. Yuns nicht komt met haar moeder inwonen bij Yuns gezin. De twee meisjes worden hecht als zusjes. Terwijl hun vaders vechten tegen de Japanners, werken hun moeders in de potloodfabriek van de familie. Dan ontdekken de meisjes dat hun moeders niet alleen potloden maken, maar via magie geheime boodschappen doorgeven. Wanneer Yun naar Taiwan vlucht met haar ouders, blijft haar nicht Meng achter in Shanghai.

In 2018 probeert Yuns kleindochter Monica via computertechnologie om de nicht van haar grootmoeder terug te vinden en de twee met elkaar te herenigen. Ze ontmoet digitaal archivaris Louise die haar niet enkel helpt in haar zoektocht, maar ook haar hart hevig beroert. Monica probeert wijs te worden uit haar hevige gevoelens voor Louise.

Het boek wordt afwisselend geschreven in het perspectief van Yun en dat van Monica. Naar het einde komt ook het perspectief van Meng en dat van Louise kort aan bod. De tijd wisselt af tussen de jaren veertig, de eropvolgende jaren en het heden bij Yun en enkel het heden bij Monica.

‘We gingen zozeer op in de oorlog die we tegen elkaar voerden dat we de oorlog die buiten woedde compleet negeerden.’

Een mooi beeld zien we onder meer wanneer Monica in plaats van een hoofdrol te spelen in de film van haar eigen leven opeens in de zaal zat tussen het publiek en moest toekijken hoe alle opwindende dingen zich ergens anders afspeelden.

Af en toe is het boek grappig. Zo vraag Monica aan oma Yun of die het gelukkigst was toen ze jong was. Yun antwoordt: Je bedoelt toen we bezet waren door de Japanners? Monica stelt haar vraag bij naar ‘daarna dan?’ Waarop Yun antwoordt: ‘Bedoel je tijdens de burgeroorlog?’ Monica beseft dat ze blijkbaar niets weet van de geschiedenis.

Af en toe leren we interessante weetjes. Zo was Shanghai blijkbaar de enige plek ter wereld die joden onvoorwaardelijk asiel bood.

De vele tikfouten zijn een minpuntje. Een groter minpunt zijn echter de stukken van Monica. Daar waar je meteen meeleeft met Yuns meeslepende geschiedenis in haar gedeelten, is het moeilijk om emotioneel contact te krijgen met Monica. Haar verhaal is doorweven met uitleg over het internet en is te technisch. Ook zijn deze gedeelten afstandelijker geschreven waardoor je moeilijk meeleeft met dit personage. Het duurt tot bijna het einde voor je warm loopt voor haar levensverhaal.

Een extra minpuntje is de ongeloofwaardigheid van Monica’s bakvisgedrag. Ze is een volwassen vrouw die studeert en werkt en als je dan leest over ‘het struikelende wrakje dat ik was geworden’ is dat erover.

Het is boeiend hoe de geschiedenis van de oorlog tussen China en Japan en de eropvolgende burgeroorlog aan bod komt in het boek, evenals het wedervaren van Chinese ballingen in Taiwan. Meng blijft echter in China en haar wedervaren tijdens de vele moeilijke perioden daar, zoals de Culturele Revolutie, komen totaal niet aan bod, ook niet in Mengs persoonlijke gedeelte. Dit is een keuze. De schrijfster kiest ervoor om het na ‘49 enkel over de Taiwanese kant van de geschiedenis te hebben. In haar aantekeningen en dankwoord vermeldt ze de vele door haar geraadpleegde bronnen. Dit is een meerwaarde voor wie graag meer te weten komt over dit stuk van de geschiedenis.

De rode draad in het verhaal is of elk verhaal gedeeld moet worden, gewoon omdat dat kan. Met die vraag worstelt zowel Yun als Monica. Yun kan via magie elk verhaal delen, Monica via haar computertechnologie, maar beide botsen uiteindelijk op de grenzen van hoever iemands privéverhalen en geheimen openbaar gemaakt mogen worden.

Hoewel ik niet onverdeeld positief ben, blijft dit boek interessant voor wie iets meer wil bijleren over dit boeiend deel van de geschiedenis van China en Taiwan.