Voor wie met deze druilerige dagen een vrolijk boek wenst, is De profeet en de idioot van Jonas Jonasson, schrijver van  De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween een vrolijke aanrader!

Plezierig doemdag tegemoet

Jonas Jonasson ken je wellicht van zijn grappige en gesmaakte debuut De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween. Met De profeet en de idioot slaagt Jonasson er voor de zesde keer in om een bijzonder grappig boek af te leveren. Angélique de Kroon zorgde voor een geslaagde vertaling.

Nazomer 2011. Petra is een astrofysicus die na een zeer lange en complexe berekening het tijdstip berekend heeft dat de wereld zal vergaan en dat blijkt over minder dan twee weken. Door een toevallig voorval ontmoet zij Johan, een niet erg intelligente, maar sympathieke man in een camper. Samen met de kwieke 75-jarige Agnes die rijk geworden is via Instagram, trekken zij richting Rome waar ze nog een eitje te pellen hebben met Johans broer. Dat moet uiteraard gebeuren voor de wereld vergaat, dus er is haast bij, maar niets loopt zoals verwacht.

De humor die het handelsmerk is van de auteur, uit zich op vele vlakken. Regelmatig laat de gebruikte taal de lezer glimlachen. Zo zegt Agnes ‘dat ze er desnoods mee kon instemmen dat de wereld binnen een paar dagen zou vergaan (…) Maar om die reden hoefden ze die toch niet van tevoren al af te breken.’ Ook slaagt de auteur erin om zelfs de boekdelen en de hoofdstukken daarbinnen grappige titels te geven.

De knotsgekke manier waarop Johan en president Obama elkaar leren kennen tijdens een ambassadeursborrel is hilarisch en kan qua dialogen zo in film omgezet worden. Toch is de humor niet altijd absurd of surrealistisch. Zo is er een scène die zich afspeelt op een buitengewone zitting van de Vergadering van de Afrikaanse Unie, waar Obama en Ban Ki-moon waarnemer en eregast zijn. De agenda gaat over de wereldwijde financiële crisis, de onrust in Libië ‘en het milieu (omdat de Vergadering wist dat de Amerikaan en de Zuid-Koreaan hier graag over spraken)’. Op zulke momenten zit er een extra laag in de humor. Het is immers begrijpelijk dat armere landen niet altijd de tijd, energie en middelen kunnen missen om het -misschien in hun ogen alwéér- over de klimaatopwarming te hebben.

De vele leuke wendingen zorgen dat de lezer geboeid blijft. Zo is er een Speciaal agent die vastberaden is een oude vrouw op te pakken voor betrekkelijk kleinschalige fraude, wat allerlei interessante gevolgen veroorzaakt. De plottwists brengen je de hele wereld rond, zonder dat het gaat vervelen. Hoewel de situatie regelmatig surrealistisch is, zijn de personages zo sympathiek – of heerlijk antipathiek- en is de sfeer zo goed neergezet, dat je overal met plezier in meegaat.

De schrijver slaagt erin om zijn personages heel trefzeker neer te zetten aan de hand van hun typische kleine kantjes of gedragingen. ‘Terwijl Petra haar best deed om met haar frustraties om te gaan, ging Agnes zitten en probeerde te begrijpen hoe Bvlgari en haar gekrenkte sponsors dit voor elkaar hadden gekregen. Al die tijd was Johan gewoon Johan.’ Het is zo’n rake typering van de drie belangrijkste karakters: de heetgebakerde Petra, de analytische en kalme Agnes en Johan die onder alle omstandigheden zichzelf blijft.

Met het scala aan kleurrijke personages valt alleszins altijd wat te beleven in dit boek. De Russische maffia, de Vory, komt voorbij, evenals een corrupte president, de acteur George Clooney - of misschien toch niet en vele anderen.

Jonas Jonasson toont zich een meester in humor in zijn boeken zonder ooit flauw te worden. Na verschillende grappige boeken is dat talent duidelijk nog niet opgedroogd. Het boek is verfrissend, verveelt nooit en laat de lezer zonder angst voor doemdag achter.

 Voor wie een gevoelig en muzikaal boek voor 13-15-jarigen zoekt, kan dit een leuke aanrader zijn.

Een swingend boek

Bij Joe Mellow van Cees van den Berg begint de pret al voor je begint met lezen. Op de groene kaft staat met enkele trefzekere halen een saxofonist afgebeeld. De letters van de titel vormen mee zijn sax, armen en benen. Tijdens het lezen zal de lezer merken dat Joe er inderdaad zo uitziet, van zijn pet en ringbaard met geitensik tot aan zijn witte schoenen met zwarte neuzen. Fijn als een omslag klopt.

Achteraan is het drumstel getekend waarop beginnend tiener Orlando drumt, want muziek is zijn lieve leven. Als zijn vader in coma belandt, bedenkt Orlando dé manier om hem uit zijn coma te doen ontwaken. Hij zal zijn vaders grote idool, jazzlegende Joe Mellow naar Nederland halen en live aan het ziekbed van zijn vader laten spelen. Alleen blijkt Joe helemaal geen aangename man te zijn.

Auteur Cees van den Berg is zelf muzikant en dat voel je in dit boek overal. Het gezin van Orlando is gepassioneerd door muziek en dat verbeeldt de auteur niet alleen in een aantal scènes, maar ook in zijn taalgebruik. Zo beschrijft hij hun persoonlijkheid aan de hand van hun favoriete muziek. Ook elders wordt heel vaak de link naar muziek gelegd.

‘Ik pak mijn moeders hand vast en voel via de slagader licht het kloppen van haar hart. Het klopt te snel. Rond de 110 volgens mij. Danstempo, maar ik denk niet dat mijn moeder nu een dansje wil maken.’

Het boek is geschreven voor 13- tot 15-jarigen. Dat lijkt te kloppen met de gevoelswereld van Orlando: zijn beginnende interesse in meisjes, zijn zoeken naar die eerste zelfstandigheid en naar zijn identiteit. Ook het andere hoofdpersonage, Joe wordt geloofwaardig neergezet. De auteur neemt de tijd om het karakter van Joe uit te diepen. Een groot deel van het boek komt die man hoogst antipathiek over. Het gevoel het beste al achter je te hebben, je afgeschreven te voelen en het afglijden dat dit met zich mee kan brengen, is een gevoel dat volwassenen beter zullen kunnen plaatsen dan tieners en vraagt mogelijks een maturiteit of levenservaring die niet evident is voor jongeren. Orlando’s angsten zullen hen dan weer wel vertrouwd voorkomen.

De auteur gebruikt een vlotte stijl met korte hoofdstukken, waardoor het boek heel makkelijk leest. Vergis je echter niet: er komen wel degelijk serieuze thema’s voorbij. Sociale angststoornis, pest- en meeloopgedrag, … Reeds vroeg in het boek wordt op een eenvoudige manier een beeld geschetst van hoe een paniekaanval kan aanvoelen. Dit maakt het voor jongeren die hier geen ervaring mee hebben mogelijks eenvoudiger om zich hierin in te leven.

Ondanks de soms wat zwaardere thema’s zit er ook humor in het boek. Daarnaast is het een plezier om de liefde voor muziek van de pagina’s af te zien spatten. Een leuke uitsmijter is de QR-code waarmee je de liedjes uit het boek via Spotify kan beluisteren.

Met dank aan Hebban en uitgeverij Lemniscaat voor het recensie-exemplaar. Deze recensie verscheen eerder op Hebban.

 Ik las net dit amusante, origineel vormgegeven boek. Onderstaand mijn recensie:

Wie speelt er naast de scène toneel?

 

Meer dan in menig ander boek kan je niet voorbij aan de vormgeving in De hoofdrol. Dit hoogst originele debuut van Janice Hallett is een collectie e-mails, sms’jes en post-its waarmee de lezer aan het speuren gaat om een moord op te lossen.

Het boek is een raamvertelling waarin twee beginnende speurders in opdracht van hun baas een rechtszaak moeten onderzoeken, omdat hun baas het gevoel heeft dat de verkeerde persoon veroordeeld is. Voor hij in beroep gaat, wil hij graag zien of een frisse kijk van twee jonge krachten zijn voorgevoelens bevestigt.

De zaak waar het om gaat, speelt zich af in een toneelgezelschap: The Fairway Players. Daarin draait het vooral om de vermogende familie Hayward die sinds jaar en dag dit gezelschap leidt, waarvan patriarch Martin de stukken regisseert en echtgenote Helen en dochter Paige de voornaamste rollen op zich nemen. De andere leden van het toneelgezelschap zijn oude bekenden of vrienden van hen. Als kleindochtertje Poppy van twee kanker krijgt, ontstaat uit de golf aan solidariteit een goed geoliede inzamelactie met tal van evenementen. Waar veel geld rondgaat, ontstaan echter vaak wantrouwen en meningsverschillen. Wordt het geld goed besteed, verdwijnt er geen geld? Dan sterft een van de leden van het gezelschap… en zijn alle leden plots verdachten.

Door te kiezen voor snelle, informele communicatie tussen haar personages kan Hallett pijlsnel tegenstrijdige versies van de waarheid op de lezer afvuren. Roddels en grote of kleine leugens (al dan niet om bestwil) schetsen daarbij een steeds duidelijker beeld van deze groep die een microgemeenschap vormt. De vele kleine kantjes van mensen worden met de nodige humor gebracht. Zo wijst iemand de familie er vol goede bedoelingen op dat het hebben van een beperking toch ook serieuze voordelen heeft als je in de hoofdstraat een parkeerplek zoekt, blijft een ander maar Lourdeswater aanbevelen en toont een uitdraai vol onzin hoe de Handsfree belfunctie in de auto er een zootje van maakte. 

De twee speurders wisselen regelmatig via post-its of WhatsApp van gedachten, vatten hun bevindingen samen of bespreken verschillende scenario’s. De auteur maakt hier een goede keuze, want dit houdt het voor de amateurspeurder/lezer overzichtelijk. Hallett serveert vele goede wendingen en houdt de lezer alert. Toch zal die lezer merken dat hij zelfs met al deze info niet alle puzzelstukjes heeft. In het laatste derde van het boek komen er cruciale stukjes info bij, waardoor hij onmogelijk volledig kan raden hoe de vork in de steel zit. Dat mag de speurpret echter niet bederven. De hoofdrol is een zeer amusant en aangenaam boek en een leuk vormgegeven debuut.

De vertaling werd gedaan door Kees van Weele. Graag bedank ik Xander Uitgevers voor het boek.

 Voor de Hebban schrijfwedstrijd 2023 was dit het thema, zoals vermeld op Hebban: 

 

Boekenweek 2023 - 'Ik ben alles'

We vieren in 2023 de pluriformiteit van onze identiteit. Juist een boek stelt ons in staat om onszelf en anderen beter te leren kennen. We herkennen én erkennen dat wat we al wisten en verkennen de rekbaarheid van onze identiteit. Door in de huid te kruipen van personages die we niet zijn of kennen en ons onder te dompelen in culturen, geloofsovertuigingen, seksualiteiten of leefwijzen die de onze (nog) niet zijn. Verzonken in een boek is je identiteit even grenzeloos als je inlevingsvermogen. Je bent alles wat je denkt. Je bent alles wat je voelt. Je bent alles wat je nastreeft, wat je liefhebt, waar je van droomt. Je bent alles. (bron: Hebban)

 

Ik schreef onderstaand kortverhaal.

Wonderen

 

Milagros streelde met haar vergroeide hand over Max’ vacht. De hond jankte zacht.

     ‘Straks als Fedex langsgekomen is, kunnen we nog even wandelen,’ beloofde ze hem. Door het raam zag ze het bestelbusje van Mantelzorg met haar warme maaltijd voor haar huis parkeren. Een slungelige jongeman bracht het eten binnen en keek met nauwelijks verholen afkeer naar de oude vrouw in haar rolstoel. Hij had een hekel aan oude mensen en deze was overduidelijk nog eens niet van hier ook. Bruusk gaf hij haar het eten met een kort knikje, draaide zich om en vertrok weer.

    Na de maaltijd manoeuvreerde Milagros haar rolstoel terug naar haar ezel en nam haar penseel weer in haar mond. Een leven vol handenarbeid had haar handen zo zwaar beschadigd dat ze praktisch onbruikbaar geworden waren. Milagros had diep gezeten, alleen met haar duistere gedachten. Een documentaire over mondschilders had alles veranderd. Het was een wonder hoe ze via deze nieuwe passie opnieuw geluk vond in haar leven. Hoewel ze er nu vijftien jaar weg was, stonden de prachtige landschappen van haar geliefde Peru gelukkig nog haarscherp op haar netvlies. Ze schilderen was haar grote passie en haar ogen straalden terwijl ze uiterst geconcentreerd verder werkte aan het regenwoud en de Amazone.

    De stapel achter haar bevatte pareltjes waarop de zon de pieken van de Andes in vuur en vlam zette, de grootsheid van de Coropunavulkaan tot zijn recht kwam of de weelderige pracht van het tropische regenwoud gevierd werd. De schilderijen zouden later die dag door Fedex naar veilinghuizen overal ter wereld worden gebracht.